Tarihi açıdan oldukça önemli yapı ve eserlere sahip olan Diyarbakır’da keşfedilecek 10 yeri sizler için bu listemizde derledik. Tarihi şehrin en ünlü ve en öne çıkan yapılarını yazdığımız bu listeye bakmadan Diyarbakır gezinizi tamamlamayın.
1-Diyarbakır Surları
Bu önemli kültür mirasımızın uzunluğu 5 km, yüksekliği 10 ila 12 metre, genişliği ise 3 ila 5 metre olarak kayda geçmektedir. Surlarının içerisindeki alanın ebatları ise 1300 ila 1700 metre olarak ölçülmüştür. Diyarbakır Surları Diyarbakır’ın batısında yer alan, öncesinde yanardağ olan karacadağ dan akmış kalın bazalt tabaka ile uyum içerisinde kalkan balığı şekli esas alınarak yapılmıştır. Tarihi surların temel yapı malzemesi, bu yörede çokça kullanılan siyah ve gri olan bazalt taşları ile sağlanmıştır. Sur ve burçların üzerinde işlenmiş olan birçok kabartma yer almaktadır.
2- Dört Ayaklı Minare
Diyarbakır’ın merkezine gelen ziyaretçilere eşi benzeri olmayan bir güzellik sunuyor. Eşi benzeri yok diyoruz çünkü bu Dört Ayaklı Minare tamamen camiden bağımsız olarak, adından da anlaşıldığı gibi dört ayak baz alınarak kendi başına inşa edilmiş bir yapıdır. Bu tarihi yapının minaresinde bulunan yazıtında 1500’lü yıllarda Akkoyunlu Sultanı Kasım Bey tarafından yaptırılmış olduğu yazmaktadır. İsmini de minareyi yaptıran Akkoyunlu Sultanı Kasım Bey den almaktadır.
3- On Gözlü Köprü
Bu tarih şehrinin öne çıkan ve ün kazanan yapılarından olan On Gözlü Köprü Diyarbakır için sembol bir yapıdır. On gözlü köprü Diyarbakır’ın içinde efendiliğini koruyan Dicle nehrinin iki yakasını yüzyıllardır birbirine bağlayan köprü işlevini kusursuz olarak yerine getiriyor. Bu önemli şehirde meydana gelen tüm savaş ve tehlikelerde ilk korunan ve muhafaza altına alınan yapı olmuştur. Bunun nedeni ise Diyarbakır’a geçmek için kullanılan tek bağlantı olmasından dolayıdır.
4- Ulu Cami
Bahsettiğimiz bu tarihi Ulu Cami Hz. Ömer (r.a) döneminde 639 yılında şehrin merkezindeki en büyük mabet olan Martoma Kilisesinin bulunduğu yere yapılmıştır. Sonrasında ise 1091 yılında Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah’ın emri ile büyük bir onarım gördüğünü, değişik dönemlerde çok kez tadilat ve eklentilerle bugünkü şeklini aldığını kitabelerinden haber almaktayız.
5- Hevsel Bahçeleri
Diyarbakır’ın Sur şehrinde bulunan Hevsel Bahçeleri 80000 yıllık geçmişe sahip. Uçsuz bucaksız güzelliği ile size eşsiz bir manzara sunan bahçelerde yeşilin her tonuna doyacaksınız. Sadece Diyarbakır için değil ülkemiz için de oldukça önemli yer tutan, toplam kapladığı alan 250 hektar büyüklüğünde olan Hevsel Bahçeleri için UNESCO dünya miras listesine başvuruda da bulunuldu.
6 Asur Kalesi
Diyarbakır şehrinin en önemli tarihi yapılarından biri olan Asur Kalesi Eğil ilçesinde bulunur. Kalenin Asurlular tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir.
Kalenin çevresi derin vadiler ile çevrilmiştir. Üzerinde yağmur suyu kuyuları ve tüneller mevcuttur. Bu tüneller savaş zamanlarında yeraltından kaçışlarda kullanılmak için yapılmışlardır. Ayrıcı kalenin kuzeydoğusunda da Asur krallarına ait olduğu düşünülen mezarlar bulunmaktadır.
7- Meryem Ana Kilisesi
3.yüzyıldan kalma olan kilise, Diyarbakır merkezde bulunan Süryani topluluğunun ibadethanelerinden. Kilise mimari açıdan taş içliğinin güzel bir örneğini temsil ediyor. Ayrıca içeride rehber hizmeti bulunmakta ve gelen ziyaretçilere Süryani kültürü ve dini yaşayışları aktarılmaktadır. Giriş ücretli olup cüzi bir miktardır.
8- Çayönü Buluntuları
Çayönü antik kenti ilk yerleşik hayata geçilen yerlerden biri. Kent yaklaşık 9000 yıl öncesine ait izler taşımaktadır. Çayönü antik kenti Diyarbakır’ın 65 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır.
9- Hasanpaşa Hanı
Yapımı 1572 – 1575 yılları arasında Hasan Paşa Hanı, kitabeye göre ilin Osmanlılar tarafından alınması üzerine o dönemde vali olan Sokullu Mehmet Paşa’nın oğlu Vezirzade Hasan Paşa tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Diyarbakır’ın merkez ilçelerinden biri olan Sur’da yer alan han, tarih boyunca geçirdiği restorasyonlardan sonra bugün hala tarihi havasını korumaya devam etmektedir.
10- Cahit Sıtkı Tarancı Evi Kültür Müzesi
Cahit Sıtkı 1910 yılında doğduğu bu ev onun kişisel eşyalarının sergilendiği bir müze olarak ziyarete açılmıştır. Müze ilk yapıldığından haremlik ve selamlık olarak iki katlı olsa da selamlık bölümü daha sonradan yıkılmıştır.