İnsanlık tarihi adına en önemli yapıt olan Göbeklitepe tapınağı özellikleri,keşfi,nerede? Nasıl gidilir? bilgilerini sizler için bu yazımızda kaleme aldık.
Neolitik döneme ait Göbeklitepe, ilk tapınağın dolayısıyla yeryüzündeki ilk inancın merkezi olabilmesi açısından çok önemli. Bu bölgede yaklaşık 20 tapınak tespit edilmiş ve şu ana kadar yalnızca 6 tapınak gün ışığına çıkartılmıştır.
Göbeklitepe’nin inşa edildiği dönemde insanoğlu bitki toplayan ve hayvanları avlayan küçük gruplar halinde sürekliliğini sağlıyordu diyebiliriz. Kayalık bölgelerden, büyük sütunların ve ağır taşların el arabaları ve yük hayvanları olmadan 2 kilometre taşınarak Göbeklitepe’ye getirilmesi için muhtemelen tarihte insanların ilk defa bu kadar kalabalık bir şekilde bir arada olması gerekmişti.
Göbeklitepe Tapınağı’nın Keşfi ve Başlıca Yapılar
1) Çiftçi Mahmut Kılıç 1983 yılında tarlasını sürerken bulduğu oymalı taşı müzeye götürür. Müze yetkilileri eseri sıradan bir arkeoloji bulgusu olarak tanımlarlar ve Urfa Müzesi’nde sergilemesine karar verirler. Göbeklitepe Tapınağının hikâyesi bu şekilde başlar.
2) Bu tarihten önce de İstanbul Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi yetkilileri 1963 yılında bölgede inceleme yapmışlardır ancak çalışmaların üzerinde çok durulmamıştır.
3) Tapınağın ortaya çıkmasındaki asıl çalışmalar 1995 senesinde Şanlıurfa Müzesi başkanlığında ve Prof. Dr. Klaus Schmidt’in bilimsel danışmanlığında kazılar başlamıştır. 2007 yılında ise kazı başkanlığına Klaus Schmidt getirilmiştir.
4) 2010 yılında ise, 40 santimetre boyunda, 25-30 kilogram ağırlığında taştan yapılmış ve üzerinde hayvan figürleri olan insan başı heykelinin çıkartıldıktan iki gün sonra maalesef kazı alanından çalındığı tespit edilmiş.
Göbeklitepe Tapınağı Özellikleri
5) Tarihin bilinen ilk ve en büyük tapınağıdır. Bu bölgede yaklaşık 20 tapınak tespit edilmiş ve şu ana kadar yalnızca 6 tapınak gün ışığına çıkartılmıştır.
6) Bilinen en eski yapıttan 7500 yıl daha eski olan tapınak insanlık adına oldukça önemli ve değerli. Göbeklitepe tapınağı keşfedilene kadar bilinen en eski tapınak Malta’da bulunuyordu ve yaşı 5000’di.
7) Yapılan araştırma ve incelemeler sonucu buğdayın ilk yetiştirildiği yer olduğu ortaya çıkmıştır.
Göbeklitepe Tapınağı Yapıtları
8) Çapları 30 metreyi bulan yaklaşık 20 yuvarlak ve oval yapının ortasında 2 adet “T” biçimli, 5 metre yüksekliğinde, kireçtaşından bağımsız sütun yer almaktadır. Yapıların iç duvarlarında da daha küçük sütunlar bulunmaktadır.
9) Boğa, yaban domuzu, tilki, yılan, turna ve yaban ördekleri en sık görülen hayvan tasvirleri. Taşlar üzerine kazılan bu hayvan tasvirlerinin yanında üç boyutlu kabartma şeklinde yapılan başka betimlemeler de bulundu. Bunlardan en önemlisi T biçimindeki sütunun yan tarafından aşağı doğru iner biçimde tasvir edilen aslan kabartması stilize edilmiş insanları tasvir eden T biçimindeki sütunların ağırlıkları 40 ila 60 ton arasında değişiyor.
10) İlkel el aletlerinden başka bir aletin olmadığı bu dönemde sütunların nasıl taşındığı ve dikildiği arkeologlar tarafından henüz çözülemedi. İnsanlığın avcı toplayıcı döneminde yerleşim ve tarım kavramlarından çok uzak olduğu 12.000 yıl öncesinde bu yapıların nasıl tasarlandığı sorusu da henüz cevaplanmadı. Belki tüm bu sorular cevap bulduğunda insanlık tarihi yeniden yazılacak.
Göbeklitepe Tapınağı Fotoğrafları
Göbeklitepe Tapınağı Nerede? Ve Nasıl Gidilir?
Adres: Dağeteği Mahallesi, 63290 – Haliliye / Şanlıurfa
Nerede: Göbeklitepe Arkeolojik Alanı, Şanlıurfa kent merkezinin 18 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarındadır.
Nasıl Gidilir: Şanlıurfa merkeze 18 km uzaklıkta bulunan Göbeklitepe’ye Özel araç ile veya turlar ile ulaşım sağlayabilirsiniz. Eğer buraya uçak veya otobüs ile geldiyseniz ulaşım için taksiyi seçmeniz gerekiyor. Ve tabi ki bu da yaklaşık 150 lira bir ücret demek oluyor.