İstanbul’daki Tiyatro Sahneleri

Tarafından

Hiç bir zaman eskimeyecek o eşsiz Tiyatro sahneleri bizlere her daim ışık olmuştur. İstanbul’daki bu kültür mirası yerlerin bir listesini sizler için hazırladık. Ama ilk önce Tiyatro tarihi hakkında kısaca bilgiler paylaşmak istiyoruz.

Kısa bilgi: İstanbul’daki Konser Salonları listemize bir göz atmak isterseniz sizi şöyle alalım.

Tiyatro Sahneleri Hakkında Tarihi Bilgiler

Tiyatro, sanatın en özel alanlarından bir tanesi olurken sinemanın bir alternatifi olarak da kabul edilmektedir. Hayatın içinden gerçeklikleri bir senaryoya uyarlayarak sahnelemeyi de sağlayan tiyatro halkın sorunlarına eğilen sanat dalı olarak bilinmektedir. Edebiyatı, müziği ve diğer pek çok unsuru bir araya getiren tiyatro aslında gerçekliğin oyunlaştırılmasıdır.

Etimolojik kökenine bakıldığında Yunancada ‘Theatron’ kelimesinden türeyen Tiyatro; ‘Seyirlik Yeri’ anlamına da gelir. Türkçeye İtalyanca ‘Teatro’ kelimesinden geçse de anlamı aynıdır. Asırlardır sanatçıların sahnede oynadıkları ve pek çok duyguyu karşıya geçirmeyi başaran tiyatronun aslında insanın kendini daha iyi ifade edebilmesini de sağlar.

Tiyatro’nun Tarihi

Tiyatronun insan yaşamına nasıl girdiği konusunda net bilgiler olmasa da Antik Yunan döneminde bağ bozumu zamanında Dionysos adına yapılan dinsel törenlerden türemiştir. Tiyatroya dair ilk şenliğin Atina’da MÖ 534 yılında gerçekleştirildiği kabul edilmektedir. Antik Yunan döneminde sahne, dekor ve figüran gibi kavramlar çok yoktur. Üstelik tiyatro sınıflar arasındaki farklılıkların da açıkça yansıdığı bir alan olarak görülmektedir.

Tiyatronun Antik Yunan dönemi sonrasında William Shakespeare ile altın çağını yaşamaya başladığı kabul edilmektedir. Amatör bir etkinlikten profesyonel bir etkinliğe dönüşen tiyatronun ilk dönemde işlenen konulardan farklı konuları da ele aldığını ifade etmek gerekir. Kadının tiyatroda yer almaması bu döneme kadar erkek egemen bir sanat dalı olmasına da neden olmuştur.

Modern dönemde tam anlamıyla çeşitlenen tiyatro kadın, dekor, sahne ve figüran başta olmak üzere pek çok olgunun entegre olduğu bir sanat dalına dönüşmüştür. Modern tiyatronun siyasi, kültürel ve sosyal konuları işlemesi sayesinde tiyatro bir hiciv aracı da olmuştur. Ancak bu özellik sadece modern dönemde görülmemiştir. Modern dönem tiyatrosunda bu özellik çok daha baskın bir hal almıştır.

Türkiye’de Tiyatronun Tarihi

Türkiye’de ya da Türk toplumunda tiyatronun ortaya çıkışı 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. Anadolu topraklarında Orta Oyunu ve Meddah gibi olguların varlığı tiyatronun bu topraklarda dallanıp budaklanmasına engel olmuştur. Özellikle Hacivat ve Karagöz ile zirve yapan bu anlayış modernleşme anlayışının yer bulmasıyla birlikte yerini tiyatroya bırakmıştır.

Osmanlı’nın Tanzimat Fermanı ile Batılılaşma hareketlerine başlaması artık sanatta da bir Batı hakimiyetini getirmiştir. Türk tarihinde modern anlamda ilk tiyatro eserini ortaya koyan İbrahim Şinasi, yeni bir dönemin de başlangıcına işaret eder. Bu eserden sonra çok yönlü bir alana dönüşen Türk tiyatrosu kısa sürede çok ciddi mesafe kat eder. Farklı alanlarda verilen eserler ve sahnelenen oyunlar Türk tiyatrosunun başarısını da ortaya çıkarır.

Tiyatro Türleri Nelerdir?

Tiyatrodan söz edip türlerinden bahsetmemek olmaz değil mi? Çünkü tiyatro dikkat çeken bir sanat dalı olsa da türleriyle var olan bir alandır. Bu nedenle de tiyatronun türlerine de bir göz atmak gerekir. İşte sahnede ortaya konan oyunların türleri!

Trajedi: Tiyatronun en eski türlerinden bir tanesi olan trajedi; acındırma, korku ve heyecan duygularının ön planda olduğu bir türdür. Toplamda 5 perde olarak sergilenen trajedide kullanılan dil soylu ve asildir. Bu yönüyle trajedi oyunlarında kötü sözlere rastlamak mümkün değildir.

Drama: Komedi ve trajedi türlerini bir araya getirerek toplumsal konular üzerinde durmaktadır. 3 ile 5 perde arasında oynanan bu oyunun amacı seyirciye gerçeklerin apaçık gösterilmesidir. Melodram ve Piyes olmak üzere 2 farklı alt türü vardır.

Komedi: İnsan, hayat ve topluma dair gülünç konuları işleyerek eğlendirmeyi amaçlayan bir tiyatro türüdür. Kullanılan dil kaba ve zaman zaman küfürler de vardır. 5 bölümden oluşan komedide ara verilmez. Töre, Entrika ve Karakter olmak üzere 3 farklı komedi çeşidi vardır.

Opera: Jest ve mimikler yerine şarkılı oyunun tercih edildiği tiyatro türü Opera’dır. Söylenen şarkı düz bir hitaptan ziyade daha sanatsaldır.

Operet: Operet, dans ve renklerin ön plana çıktığı bir tiyatro türüdür. Halka hitap etmek amacıyla kullanılan unsurların yanı sıra zaman zaman müziğin olması da ilgi çekicidir.

Bale: Estetik kaygıların ön planda olduğu balede lirizm ve dramatiklik arası bir duygu hakimdir. Balede dans ve müzik en önemli 2 unsurdur.