İstanbul’da 40 bine yakın terk edilmiş bina varmış. Haberlerde böyle okuyunca merak edip biraz araştıralım dedik. Bu binalar arasında illaki tarihte önemli yerleri olanları da vardır elbette. Balat, tarlabaşı, fener ve daha pek çok yerde terk edilmiş binalar sessiz çığlıkları ile yıkılmayı beklerken onlarla birlikte pek çok anı ve tarihte yok olacak ne yazık ki. Gelin İstanbul’daki terk edilmiş tarihi binalarını biraz tanıyalım. Bu binalar ne zaman ne amaçla yapılmış göz atalım.
1.Büyükada Yetimhanesi
Daha önce gezip gördüğümüz için ilk aklımıza gelen yer olması gayet normal. 1898 yılında otel olarak inşa edilen yapı gerekli izinler alınamadığı için uzun bir süre boş olarak kalmıştır. Hala sonra Rus bir zengin burayı alarak yetimhaneye çevirmiştir. 1902 -1960 yılları arasında tam 58 yıl yetimhane olarak kullanılan bina terkedilişinin üzerinden 57 yıl geçmesine rağmen anı yerinde duruyor. Tabi artık iyice çürümüş halde!
2.Zafir Konakları
19.Yüzyılda inşa edilen bu tarihi konaklar bulundukları yer olarak “paha biçilemez” nitelikte. Konakta dönemin pek çok önemli siması kalmıştır. Bülent Ecevit, Camal Reşit Rey ve Abdülhamid’in kızı Ayşe Sultan bu isimlerden bazılarıdır. Konaklar şu an maalesef çürümeye yüz tutmuş durumdalar.
3.Bakırköy Konak
Öylece konak. Bilinen bir ismi bile yok. İncirli Caddesi 35 Numara. Konağın eski aşçısı Lale Hanım’ın anlattıklarına göre sahibi 25 yıl önce taşınmış. Kendisine de göz kulak olması karşılığında burada oturmasına izin vermiş.
4.Saint Pierre Han
Tamamı kesme taştan olan Han, İstanbul’da Fransa elçisi olan Kont de Saint Priest tarafından Fransız tüccarlar için 16 senede (1768 – 1784 Arası) inşa ettirmiş. Şimdilerde İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi bünyesinde.
5.Hasanpaşa Gazhanesi
1892 yılında inşa edilen bina tam 101 yıl boyunca Anadolu yakasının gaz ihtiyacını karşılamıştır. Doğalgaza geçiş ile işlevini iyice kaybetmiştir. Günümüzde ise boş binalar arasında sonucu en çok merak edilen binalar arasındadır.
6.Rus Elçiliği Yalısı
1840 yılında Şuan ki Piyasa Caddesi’nin göbeğinde kurulan yalı “ Kurnaz Paşa” olarak bilinen Rus generali Nikolay Ignatyev için yapılmış. Kurnaz Paşa denmesinin nedeni de Generalin İstanbul Boğazını Rus egemenliğinde görme hayali ile yalıyı burada kurmak istemesi elbette. Tabi böyle bir şey olmayınca yalı Rus Konsolosluğu’na nasip olmuş.
7.İtalyan Konsolosluğu Yazlığı
1908 yılında Raimondo d’Aronco tarafından yapılmıştır. Tarabya otelinin yanında bulunan bu 3 katlı ahşap binada oldukça ince ahşap işçiliği göze çarpmaktadır.