Eyüp Sultan Hazretleri, Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in müjdesine nail olabilmek için 90’lı yaşlarında olmasına rağmen 7. Yüzyılda Arap ordusunun İstanbul kuşatmasına atı üzerinde katılmış bir sahabedir. İstanbul’un Fethi ile Akşemsettin Hazretleri tarafından mezarı ortaya çıkarılmış ve bulunduğu noktaya önce türbe sonra da cami inşa edilmiştir.
Eyüp Sultan Hazretleri Kimdir?
Hicret sırasında sahabelerin hepsi Peygamber Efendimiz (s.a.v)’i evinde ağırlamak istiyorlardı. Eyüp Sultan Hazretleri (Hz. Halid bin Zeyd Ebu Eyyub el-Ensari), Efendimizin devesi Kusva’nın evinin önünde diz çökmesinden ötürü bu şerefe nail olmuş sahabedir. Eyüp Sultan Hazretleri, Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in söylemiş olduğu “İstanbul elbette feth olunacaktır; onu fetheden kumandan ne güzel kumandan, onu fetheden asker ne güzel askerdir” müjdesine nail olabilmek için 90’lı yaşlarında olmasına rağmen 7. Yüzyılda Arap ordusunun İstanbul kuşatmasına atı üzerinde katılmıştır. Ve kuşatma sırasında hayatını kaybetmiştir. Eyüp Sultan Hazretleri’nin kabrinin yerinin tespit edilmesi ise 1453’de İstanbul’un Fethi ile mümkün olmuştur. Fatih, hocası Akşemsettin Hazretlerine mezarın bulunmasını istediğini söyler. Akşemsettin Hazretlerinin tarif edildiği bir yer kazılınca da kabirden “Haza kabri Halit İbn-i Zeyd” yazılı bir mermer çıkar ve kesin teyit yapılmış olur.
Eyüp Sultan Cami Tarihi
Cami ilk olarak İstanbul’un fethinden 5 yıl sonra 1458 yılında inşa edilmiştir. Ancak 1766 yılında meydana gelen deprem sonucu çok büyük hasar görmüştür. Bu sebeple ilk yapının mimari özellikleri bilinmemektedir. Daha sonra III. Selim döneminde 1798 yılında minareleri ve temelleri haricinde yeniden inşasına başlanmış 1800 yılında tamamlanmış ve günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur. Eyüp sultan camii son onarımını Adnan Menderes’in talimatıyla görmüştür. Bu onarımda Ana kubbe kasnağın sekiz yanından birer yarım kubbeyle çevrilmiştir.
Eyüp Sultan Cami Mimari Özellikleri
Yapı cami, medrese, aşhane, hamam ve türbe gibi birimlerden oluşan bir külliyedir. İstanbul’un Haliç kıyısının ucundaki Eyüp semtinde bulunur.
III. Selim döneminde yeniden inşa edildikten sonra günümüzdeki şeklini almıştır. Dikdörtgen planlı olup mihrabı çıkıntılıdır. Planı bakımından sekiz payeli camiler grubuna girer. İlk önceleri türbe avlunun içindeyken yeniden inşa sırasında türbe avlunun dışında kalmıştır. Avlunun ortasında barok üslupla süslenmiş dikdörtgen bir sofa eklenmiştir.
Dış avlunun Musalla kapısı olarak adlandırılan girişi üzerinde Şair Sürüri’ye ait beş dörtlük halinde yazdığı bir kitabe yer almaktadır. Bu avlu ile cami arasında ise beş gözlü son cemaat yeri bulunur. Bu bölüm oval biçimde olmak üzere beş küçük kubbe ile ötülmüştür. Taç kapısı üzerindeki kitabede caminin tarihçesi hakkında bilgi vermektedir.
Yapının içi ise destekleyicilerin başlık kısımlarının barok üslupla süslenmiş olduğunu gözlemlenir. Yine aynı üslupla yapılmış olan minber, güzel bir işçilik göstermektedir. Yapının ortası 16 metre çapında merkezi bir kubbeyle örtülmüş olup sekiz eksedralar ile desteklenmektedir. Köşelerinde ise 4 küçük kubbe taşıyıcı görevi görmektedir. Mekanın içini üç taraftan destekler ile ayıran mahfiller ve bunların üstünde yer alan galeriler çevirir.
Eyüp Sultan Türbesi
Eyüp Sultan Hazretleri (Hz. Halid bin Zeyd Ebu Eyyub el-Ensari) Türbesi Camii’nin kuzey tarafında ve iç avlusunun hemen önünde yer almaktadır. Mezar İstanbul’un fethinden sonra bulunmuş ve üzerindeki türbe 1459 yılında camii ile birlikte inşa edilmiştir.
Türbe sekiz köşeli ve tek kubbelidir. Kesme taştan yapılmış ve dışı çinilerle süslenmiştir. Kubbe cephe yüzlerine oturtulmuştur ve kasnağı yoktur. Cephe köşelerine kabartma sütunlar bulunur. Pencere söveleri mermerdir. Kapısını bulunduğu cephe hariç, diğerlerinde alt üst iki pencere yer alır. Alt pencerelerin pirinçten dökme kapakları mevcuttur. Pencerelere Allah ve Muhammed isimleri yer alır. Altına ise kelime-i tevhid yazılmıştır.
İç kısmı ise alt pencerelerine kadar bütün duvarlar mavi ve beyaz renkte desenli çinilerle kaplıdır. Buraya ise Besmele-i Şerif ile Tevbe Suresi’nin ayetleri yazılmıştır. Türbenin ortasında etrafı gümüş şebekeli bir parmaklık içinde Eyüp Sultan hazretlerinin sandukası bulunmaktadır. Üzerine siyah atlastan yapılmış ve sarı simle işlenmiş güzel bir yazı ile “Kisve-i Şerif” örtülmüştür.
Eyüp Sultan Cami ve Türbesi Ziyaret Saatleri
Cami, haftanın her günü ziyarete ve ibadete açık. Türbe ise haftanın her günü sadece 09.30-16.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
Eyüp Sultan Cami ve Türbesi Resimleri
Eyüp Sultan Cami Nerede? ve Nasıl Gidilir?
Adres: Merkez Mh, Cami Kebir Sk. No:1, Eyüp / İSTANBUL
Ulaşım: Ulaşım için en kolay yol Eyüp – Üsküdar vapur hattını kullanmak olacaktır. Eyüp iskelesinde indikten sonra yaklaşık 10 dakika yürüme mesafesindedir.
Toplu taşıma ile ulaşmak isteyenler; 36CE – 37 M – 39 – 39B – 39D – 39K – 39O – 39Y – 39Ç – 41Y – 44B ve 48A hat numaralı otobüsleri kullanarak Necip Fazıl Kısakürek durağında indikten sonra teleferik yönünde yaklaşık 10 dakikalık yürüyüş sonunda buraya ulaşabilirler.
Metrobüs ile gelmek isteyenler ise; Ayvansaray durağında indikten sonra köprünün aşağına doğru inen yay yolunu kullanarak aşağıya indikten sonra yukarıda belirttiğimiz otobüslerden birisine aktarma yapıp ulaşım sağlayabilirler.
Özel araçları ile gelmek isteyenler ise; Eyüpsultan’a geldikten sonra araçlarını Pierre Loti tepesine çıkan teleferiğin orda bulunan İspark otoparkına park edip buraya 5-10 dakikalık yürüyüş sonrasında ulaşabilirler. Konum bilgisi için tıklayın.
İstanbul’daki bir çok Cami ve Türbeyi ziyaret ekmek isterseniz sizi şöyle alalım. :)